Komisja Europejska podejmuje pierwsze kroki w kierunku utworzenia Europejskiej Unii Zdrowotnej, zapowiedzianej przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen w orędziu o stanie Unii.
Komisja przedstawia szereg wniosków mających na celu wzmocnienie unijnych ram bezpieczeństwa zdrowotnego i roli kluczowych unijnych agencji w zakresie gotowości na sytuacje kryzysowe i reagowania na nie. Aby zintensyfikować walkę z pandemią COVID-19 i przyszłymi zagrożeniami zdrowia, potrzebna jest ściślejsza koordynacja na szczeblu UE. Czerpiąc naukę z obecnego kryzysu, dzisiejsze wnioski zapewnią większą gotowość i lepszą reakcję podczas obecnych i przyszłych kryzysów w dziedzinie zdrowia.
Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen powiedziała: Naszym celem jest ochrona zdrowia wszystkich obywateli Europy. Pandemia koronawirusa podkreśliła potrzebę silniejszej koordynacji na poziomie unijnym, bardziej odpornych systemów opieki zdrowotnej i lepszego przygotowania na przyszłe kryzysy. Zmieniamy sposób radzenia sobie z transgranicznymi zagrożeniami dla zdrowia. Dziś zaczynamy budować Europejską Unię Zdrowotną, aby zapewnić obywatelom wysokiej jakości opiekę w sytuacjach kryzysowych oraz wyposażyć Unię i jej państwa członkowskie w narzędzia niezbędne do zapobiegania sytuacjom zagrożenia zdrowia, które dotykają całą Europę, oraz zarządzania tymi sytuacjami.
Wiceprzewodniczący do spraw promowania naszego europejskiego stylu życia Margaritis Schinas skomentował: Dzisiaj robimy duży i znaczący krok w kierunku prawdziwej Europejskiej Unii Zdrowotnej. Wzmacniamy nasze wspólne zarządzanie kryzysowe w celu przygotowania się na poważne transgraniczne zagrożenia zdrowia i reagowania na nie. Nasze unijne agencje muszą dysponować mocniejszymi mandatami, aby lepiej chronić obywateli UE. Jedyną drogą walki z pandemią COVID-19 i przyszłymi sytuacjami zagrożenia zdrowia jest większa koordynacja przy pomocy skuteczniejszych narzędzi na szczeblu unijnym.
Stella Kyriakides, komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności, stwierdziła: Obywatele Europy bardziej niż kiedykolwiek martwią się o zdrowie. W czasach kryzysu słusznie oczekują, że UE będzie odgrywać bardziej aktywną rolę. Dziś wzmacniamy fundamenty bezpieczniejszej, lepiej przygotowanej i bardziej odpornej UE w dziedzinie zdrowia. Będzie to istotna poprawa naszej zdolności wspólnego reagowania. Europejska Unia Zdrowotna ma na celu przygotowanie się do wspólnych zagrożeń dla zdrowia i stawianie im czoła razem, jako Unia. Musimy to zrobić, aby spełnić oczekiwania naszych obywateli.
Przedstawione wnioski koncentrują się na zmianie istniejących ram prawnych dotyczących poważnych transgranicznych zagrożeń zdrowia, a także na wzmocnieniu gotowości na sytuacje kryzysowe i roli w zakresie reagowania najważniejszych agencji UE, a mianowicie Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) i Europejskiej Agencji Leków (EMA).
Aby nadać Komisji i agencjom unijnym silniejszy mandat do koordynacji, Komisja proponuje nowe rozporządzenie w sprawie poważnych transgranicznych zagrożeń zdrowia. Nowe ramy prawne:
Od czasu wybuchu pandemii Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób oraz Europejska Agencja Leków przewodziły unijnym działaniom na rzecz walki z COVID-19. Pandemia pokazała jednak, że obie agencje należy wzmocnić i wyposażyć w większe uprawnienia, aby lepiej chronić obywateli UE i reagować na transgraniczne zagrożenia dla zdrowia.
Mandat ECDC ulegnie wzmocnieniu, tak aby Centrum mogło wspierać Komisję i państwa członkowskie w następujących obszarach:
Wzmocniony zostanie mandat Europejskiej Agencji Leków, aby ułatwić skoordynowaną reakcję Unii na kryzysy zdrowotne poprzez:
Komisja określa również główne elementy przyszłego urzędu ds. reagowania kryzysowego w sytuacjach zagrożenia zdrowia (HERA), który zostanie zaproponowany do końca 2021 r. Taka struktura będzie ważnym nowym elementem wspierającym lepsze reagowanie na transgraniczne zagrożenia zdrowia na szczeblu unijnym.
Strona internetowa Europejskiej Unii Zdrowotnej
Zestawienie informacji – Europejska Unia Zdrowotna – wspólne rozwiązywanie kryzysów zdrowotnych
Zestawienie informacji – Europejska Unia Zdrowotna – rola agencji
Komunikat: Tworzenie Europejskiej Unii Zdrowotnej: gotowość i odporność
Wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie poważnych transgranicznych zagrożeń zdrowia
Wniosek w sprawie rozszerzenia mandatu Europejskiej Agencji Leków
Wniosek w sprawie rozszerzenia mandatu Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób
Podsumowanie działań Komisji w poszczególnych obszarach
Źródło: Komisja Europejska